کارایی سیاست های پولی در اثربخشی بر تورم و رشد اقتصادی در ایران

موضوع هدایت سیاست های پولی و طراحی چارچوبی که بتوان ضمن افزایش اعتبار و مقبولیت سیاست ها و سیاستگذاران پولی، مهم ترین هدف سیاست های پولی یعنی دستیابی و حفظ نرخ تورم پایین و پایدار را تحقق بخشید، اخیراً مورد توجه بسیاری از اقتصاددانان قرار گرفته است. در حقیقت این ضرورت از آنجا احساس می کردد که نتایج اتکا به هدف گذاری پولی به قاعده پولی رضایت بخش نبوده و گرچه دستیابی به اعتبار پولی با تعهد به اهداف میانی برای سیاست گذاران سهل تر است لیکن عدم دستیابی به تورم پایین و پایدار همچنان تهدیدی جدی برای اعتبار مقامات پولی و سیاست گذاران اقتصادی می باشد. عدم توفیق در تحقق اهداف پولی (ثبات قیمتی) از بی ثباتی ارتباط میان متغیرهای پولی میانی و هدف نهایی حاصل می شود که عمدتاً به دلیل تغییرات مداوم سرعت گردش پول در طول زمان ایجاد می گردد. از سوی دیگر ناسازگاری زمانی میان اهداف تورم و رشد اقتصادی و وجود وقفه های نامشخص . طولانی در اثرگذاری سیاست پولی بر اهداف اقتصادی مزید علت بر عدم کارایی مکانیزم پولی با هدف گذاری مجموعه های پولی می باشد. از این رو در مقاله حاضر سعی گردید تا این بی ثباتی در قالب تحلیل کارایی همزمان در اثرگذاری بر تورم و رشد اقتصادی به روش state-space عطفی تبیین گردد. نتایج حاصل از بررسی نشان می دهد که کارایی سیاست های پولی در ادوار مختلف بر حسب اثرگذاری بر تورم و رشد اقتصادی متفاوت بوده و نمی توان با اتکاء به یک قاعده پولی، اهداف دلخواه و رشد اقتصادی را تأمین نمود. این امر به لحاظ بی ثباتی انتظارات تورمی ناشی از بی ثباتی نرخ و ارز نیز به لحاظ شوک های برونزا (شوک های قیمت نفت) و متعاقباً بی ثباتی میزان اثرگذاری سیاست های پولی و ابهام در طول وقفه اثرگذاری حاصل شده است. در مجموع نتیجه این بررسی بر عدم کارایی مکانیزم های سنتی سیاست های پولی تأکید داشته و طراحی مکانیزمی کارا براساس نیازهای واقعی اقتصاد (اولویت های ثبات قیمت ها و رشد اقتصادی) ضروری دانسته و اهرم قراردادن انتظارات تورمی از طریق شفافیت در طراحی سیاست ها و اهداف و اعلام استراتژی دستیابی به اهداف و علل توفیق و عدم توفیق در نیل به اهداف از قبل تعیین شده از ویژگی های آن می باشد. ضمن این که نتایج بررسی تأکیدی مجدد بر نقش مسلط رشد پول در شکل گیری تورم و نقش ضعیف ان بر رشد اقتصادی دارد در حالی که اثر عواملی نظیر نرخ ارز و اثرات متقابل تورم و رشد اقتصادی نیز مد نظر قرار گرفته است.